Inleiding
U krijgt binnenkort een peritoneaal dialysekatheter (PD-katheter) in uw buik. U heeft dit nodig voor dialyse.
In deze folder leest u:
- wat de katheter is;
- hoe de operatie gaat;
- hoe u de katheter verzorgt;
- wat er gebeurt voordat u de training begint.
De informatie in deze folder is algemeen. Soms doet uw arts iets anders. Dit hangt af van uw situatie.
Wat is een PD-katheter?
Een PD-katheter is een zacht slangetje van plastic. Het is ongeveer 40 tot 50 centimeter lang. Het is 4 millimeter dik. De chirurg brengt een deel van dit slangetje in uw buik tijdens een operatie. Zo kunt u dialyse doen via uw buik. De katheter groeit vast aan uw buikwand. Dit gebeurt door twee kleine ringen (cuffs). Zo blijft het slangetje goed zitten. De plek waar het slangetje uit uw buik komt, heet de huidpoort.
Het deel buiten uw lichaam is ongeveer 15 centimeter lang. Aan het einde zit een klein metalen stukje. Daar komt een verlengstuk aan van ongeveer 20 tot 25 centimeter. Aan het eind zit een dopje. Dat heet een minicap.
Bij het wisselen van de spoelvloeistof komt dit verlengstuk aan de slangen. Aan die slangen zit de zak met dialysevloeistof.
Wat gebeurt er voor de operatie?
Voor de operatie ziet u drie zorgverleners:
- De chirurg. De chirurg vertelt u hoe de operatie gaat.
- De anesthesist (arts voor verdoving). De anesthesist kijkt of u gezond genoeg bent voor de operatie.
- De PD-verpleegkundige. Die kijkt met u waar de katheter het beste in uw buik kan komen. U krijgt ook uitleg.
De verpleegkundige zet een stip op uw buik. Daar moet de katheter komen. Was deze stip niet af, ook niet onder de douche.
Wat gebeurt er op de dag van de operatie?
U komt naar het ziekenhuis. U gaat eerst naar de afdeling EOA. Na de operatie gaat u naar afdeling B1. Soms kan dit anders zijn.
Neem uw eigen medicijnen mee. De verpleegkundige bespreekt met u welke medicijnen u mag nemen. Gebruikt u bloedverdunners? Dan heeft u hier al afspraken over gemaakt met uw arts.
Als u veel haar heeft op de plek waar de katheter komt, kan dit geschoren worden.
Het slangetje mag niet komen:
- In de huidplooi
- Onder de band van uw broek of rok
De dialyseverpleegkundige tekent op uw buik waar de katheter moet komen. Dit gebeurt een dag vóór de opname of op de dag zelf.
U kunt zeggen aan welke kant u de katheter liever wilt. Vertel ook:
- Aan welke kant van het bed de machine komt
- Of u rechts- of linkshandig bent
Tijdens de operatie krijgt u antibiotica. Dit voorkomt een infectie. Bent u allergisch voor antibiotica? Zeg dit dan tegen de arts.
Nuchter zijn voor de operatie
- Tot 6 uur voor de operatie mag u niet meer eten.
- Tot 2 uur voor de operatie mag u heldere dranken drinken (water of thee zonder melk).
- In de laatste 2 uur mag u niets meer eten of drinken.
Hoe gaat de operatie?
De operatie duurt ongeveer 45 minuten. U krijgt een rustgevend medicijn, een roesje of narcose. De arts bespreekt dit van tevoren met u.
Wat gebeurt er na de operatie?
Na de operatie zit de katheter in uw buik. Als de katheter is geplaatst met een kijkoperatie, heeft u ook twee kleine wondjes op uw buik. Deze zijn ongeveer 1 tot 4 cm. De wondjes en de huidpoort zijn afgeplakt met pleisters.
Op de afdeling komt de dialyseverpleegkundige bij u kijken. Ze controleert hoe het gaat en kijkt naar de wondjes. Soms komt de chirurg of nefroloog (nierarts) even kijken.
U moet 2 uur in bed blijven liggen. Als alles goed gaat, mag u daarna weer rustig eten en drinken. Het infuus gaat dan weg.
Na de operatie kunt u pijn hebben in de wond. Zeg dit tegen de verpleegkundige. Er is pijnstilling. De verpleegkundige kan die meteen geven.
Wat gebeurt er thuis na de operatie?
Meestal mag u dezelfde dag naar huis. Soms zegt de chirurg of nefroloog dat u nog een nacht in het ziekenhuis moet blijven.
Verband en hechtingen
Het verband op de wondjes en de huidpoort blijft 5 tot 7 dagen zitten. Alleen als het nat of vies wordt, gaat het eerder weg. Na deze tijd krijgt u nieuw verband. Na 10 dagen halen we de hechtingen weg op de dialyseafdeling. Als ze niet zelf oplossen.
Problemen thuis
Lekt het verband thuis door? Maak dan een afspraak op de dialyseafdeling van St Jansdal: 0341 – 46 27 31. Buiten kantooruren belt u de receptie van het Meander Medisch Centrum: 033 – 850 50 50. Zeg dat u de dienstdoende dialyseverpleegkundige wilt spreken.
Bactroban neuszalf
U begint meteen met Bactroban zalf in de neus. Breng iedere dag een dun laagje aan in allebei de neusgaten. Als u zelf de huidpoort verzorgt, brengt u ook dagelijks Bactroban rond de huidpoort aan. De verpleegkundige legt u uit hoe dat moet.
Douchen
De eerste 4 tot 6 weken na de operatie mag u niet douchen. Daarna mag het in overleg met de dialyseverpleegkundige. Tijdens de training leert u veilig douchen met de katheter.
Welke pijn kunt u hebben?
Het is normaal dat u pijn heeft na de operatie. U kunt paracetamol gebruiken tegen de pijn. Heeft u veel pijn? Neem dan contact op met de PD-verpleegkundige.
Na de operatie kunt u verschillende soorten pijn voelen:
- Wondpijn bij de huidpoort of de kleine wondjes.
- Prikkelend gevoel in de onderbuik. Dit betekent dat de katheter goed naar beneden ligt en tegen de darmwand komt.
- Pijn tussen de schouderbladen. Dit komt door lucht in de buik tijdens de operatie.
Naar de wc gaan
Het is belangrijk dat uw ontlasting soepel verloopt. Heeft u altijd al moeite met ontlasting? Vertel dit aan de dialyseverpleegkundige.
Waarom dit belangrijk is:
Bij verstopping (obstipatie) kan de katheter vast komen te zitten of verkeerd liggen. Het is belangrijk dat u iedere dag naar het toilet kunt en niet hard hoeft te persen.
Waar moet u op letten?
- Draag losse kleding. Kleding mag niet knellen op de huidpoort of katheter.
- Trek niet aan de katheter. Zorg dat de katheter goed vastzit.
- Til geen zware voorwerpen in de eerste 14 dagen. De katheter moet goed vastgroeien in de buikwand. Ook later, tijdens peritoneaal dialyse, is het belangrijk niet zwaar te tillen.
Hoe draagt u de katheter?
Het is belangrijk dat u de katheter goed draagt, overdag en ’s nachts. Hoe u dit doet, is persoonlijk. Samen met de dialyseverpleegkundige kijkt u wat voor u het beste werkt.
Let op de volgende punten:
Hygiëne
- Houd de katheter zo schoon mogelijk.
- Was het draagsysteem regelmatig.
- Stop de katheter niet in uw onderbroek. Dat is niet schoon.
Veiligheid
- De katheter moet niet los hangen.
- De katheter mag nergens achter blijven haken.
- Zo voorkomt u beschadiging of ontsteking van de huidpoort.
- De katheter moet altijd op zijn plaats blijven zitten.
Makkelijk pakken
- Zorg dat u de katheter makkelijk kunt pakken voor een wisseling.
- U moet niet veel kleding uit hoeven doen.
Comfort
Draag de katheter zo dat u hem niet voelt. Stop het niet tussen strakke kleding.
Uiterlijk
Draag niet te strakke kleding. Dan kun je het slangetje niet zien.
Zwemmen
U mag pas zwemmen als de katheter goed is ingegroeid. De huidpoort moet goed genezen zijn. Zwemmen mag alleen in stromend water. We raden niet aan: subtropische zwembaden, bubbelbaden en sauna.
Overleg altijd met de dialyseverpleegkundige voordat u gaat zwemmen. Zij geeft uitleg over hoe u de katheter kunt afplakken.
Tips voor zwemkleding:
- Mannen: draag een zwemshort, deze zit wijder en hoger dan een gewone zwembroek.
-
Vrouwen: draag een badpak met een patroon, zo valt de katheter minder op.
Welke afspraken krijgt u?
Een week na de operatie
- U komt terug op de polikliniek dialyse.
- De dialyseverpleegkundige spuit dan de katheter door.
- Als er bijzonderheden zijn, maakt zij andere afspraken met u.
Training buikdialyse
- Als alles goed gaat, start u enkele weken na de operatie met de training peritoneaal dialyse.
- De training is maandag tot en met vrijdag.
- U komt een dagdeel per keer naar het ziekenhuis.
- Uw partner of familielid kan een dag meekijken bij de training.
- Na een goede training start u met de eigen behandeling.
Dialysevloeistoffen
- Tussen de operatie en de training zorgt de dialyseafdeling dat de dialysevloeistoffen besteld worden.
- Firma Baxter levert de vloeistoffen bij u thuis.
- De chauffeur helpt u met uitpakken.
- Hij legt uit hoe de vervolgbestellingen gaan.
- Vervolgbestellingen regelt Baxter telefonisch
Heeft u vragen?
Heeft u vragen na het lezen van deze folder? Bel dan de dialyseverpleegkundige. Bel het liefst tussen 10.00 – 10.30 uur met de dialyseafdeling St Jansdal: 0341 – 46 27 31. Zij verbinden u door.
Tijdens uw opname kunt u uw vragen ook stellen aan de arts of verpleegkundige. Zij beantwoorden uw vragen graag.
Meer informatie
Meer informatie vindt u in de zorgmap van de Nierstichting over de PD-katheter.
Belangrijke telefoonnummers
- Dialyseverpleegkundige (kantooruren): dialyseafdeling St Jansdal: 0341 – 46 27 31
- Dialyseverpleegkundige (buiten kantooruren): receptie Meander Medisch Centrum: 033 – 850 50 50
Vraag naar de dialyseverpleegkundige die dienst heeft.