VATS is een afkorting van een engels begrip: Videoscopic Assisted Thoracic Surgery. Deze omschrijving wordt gebruikt voor een operatie in de borstholte (thorax), waarbij de chirurg gebruik maakt van slechts enkele kleine incisies. Om goed zicht te verkrijgen in de borstholte, wordt gebruik gemaakt van een kijkbuis waarop een videocamera gemonteerd is, zodat de inwendige beelden op een televisiemonitor uitvergroot zichtbaar zijn. De ingreep vindt plaats op de operatiekamer. Met de anesthesist heeft u afgesproken dat u onder algehele verdoving gaat. Zo merkt u niets van de ingreep. 

Wanneer een VATS?

Een VATS kan worden uitgevoerd:

• Om de oorzaak van kortademigheid op te sporen. De chirurg haalt dan enkele stukjes longweefsel van 2 à 3 cm weg, die voor onderzoek naar het laboratorium worden gestuurd.
• Om een tumor nader te onderzoeken of te verwijderen.
• Ter behandeling van zweethanden/ vaatafwijkingen in de hand.
• Om de longen operatief te verkleinen (longvolumereductie).
• Om cysten (dit zijn met vocht gevulde holtes) in de borstkas te verwijderen of om blazen van de long af te halen.
• Ter behandeling van een ingeklapte long (klaplong).
• Ter behandeling van chronische pijn bij chronische alvleesklierontsteking.

VATS is niet altijd mogelijk. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij vergroeiingen van het longweefsel, of wanneer er tijdens de VATS een bloeding of beschadiging in uw long optreedt. Tijdens de ingreep kan bovendien blijken dat de situatie gecompliceerder of ingewikkelder is dan vooraf werd verwacht.

Voorbereiding op de operatie

Het gebruik van bloedverdunnende medicijnen moet vaak één dag of een aantal dagen voor de operatie gestaakt worden. Dit moet echter altijd gebeuren in overleg met een arts. Meldt daarom het gebruik van bloedverdunners altijd aan degene die de operatie uitvoert. Indien u op aanraden van uw arts moet stoppen met de bloedverdunners en u bent onder behandeling bij een trombosedienst, dient u contact op te nemen met de trombosedienst binnen uw regio.

Patiënten ouder dan een jaar mogen tot een uur voor de geplande opname tijd nog helder vloeibaar drinken (thee, water, ranja).

Patiënten ouder dan een jaar die voor 13.00 uur worden geopereerd, mogen ‘s morgens niet meer ontbijten. Wordt u ná 13.00 uur geopereerd dan mag u om 7.00 uur nog een licht ontbijt.
 

Opnamegesprek

Als u op de afdeling komt op de afgesproken tijd, is er een verpleegkundige die bij u een opnamegesprek komt doen. De verpleegkundige zal u dan onder meer vertellen:

• Hoelang de operatie gaat duren.
• Wanneer u geopereerd wordt.
• Dat de eerste contactpersoon na de operatie gebeld wordt door chirurg.
• Hoe u terug komt van de operatiekamer.
• Dat u terug komt met een infuus.
• Ook zult u enige drains hebben, die ervoor zorgen dat de long zich mooi ontplooit en dat het overtollige wondvocht afgezogen wordt.
• Dat het kan zijn dat u terugkomt met een epiduraal katheter. Via deze katheter worden er medicijnen gegeven tegen de pijn (voor uitleg epiduraal zie folder pijnbestrijding na een operatie).
• Dat als u terug komt met een epiduraal u ook een blaaskatheter heeft (zie tevens folder pijnbestrijding).
• Mocht het nodig zijn krijgt u na de operatie ook zuurstof toegediend.

Op de dag van de operatie wordt u geschoren rondom het operatiegebied. U wordt ook voor de operatie behandeld met medicatie die u moet vernevelen.
 

Het verloop van de operatie

Tijdens de operatie maakt de chirurg drie kleine openingen in uw huid. Vervolgens brengt de chirurg twee tot drie buisjes via de openingen tussen uw ribben door in de borstholte.
Door één van deze buisjes schuift hij een speciaal instrument naar binnen, een kijkbuis met videocamera. Door deze kijkbuis kan de chirurg in uw borstkas kijken. Zo hoeft er geen grote wond gemaakt te worden. De beelden worden weergegeven op een televisiescherm. Via de andere buisjes kan de chirurg hulpinstrumenten inbrengen om bijvoorbeeld een stukje weefsel weg te halen.
Aan het einde van de operatie laat de chirurg één of twee drains achter. Hierdoor wordt de lucht uit uw borstkas weggezogen, waardoor uw ingezakte long zich weer ontplooit. Daarnaast wordt er een tweede drain ingebracht om wondvocht af te voeren. De wondjes worden tenslotte dichtgemaakt met een hechting.
 

Nazorg

Na afloop van de operatie wordt u naar de recovery (uitslaapkamer) gebracht. Daar wordt een röntgenfoto van de borstkas gemaakt om te controleren of uw long goed ontplooid is. Na enige tijd halen de verpleegkundigen van de verpleegafdeling u weer op.
 

Medicijnen

De dagen na de ingreep krijgt u meerdere malen per dag medicijnen tegen de pijn. Bovendien krijgt u de avond na de operatie en de daarop volgende dagen een injectie met een bloedverdunnend medicijn. Dit is om trombose te voorkomen.
 

Drains en hechtingen

Meestal verwijdert de longarts na een paar dagen de wonddrain. Wanneer uw long zich weer helemaal ontplooit en er geen lucht meer in uw borstkas zit, zal ook de luchtdrain verwijderd worden. Hechtingen worden er na ongeveer tien dagen uitgehaald.
 

Meest voorkomende gevolgen

De meest voorkomende gevolgen van een VATS zijn:

• Een gekneusd en pijnlijk gevoel. Dit komt doordat het vlies en de spieren rond de ribben tijdens de operatie geraakt zijn door de buisjes.
• Bovendien kunt u last hebben van de drains.
• Er kan gevoelloosheid van de huid rond de wondjes ontstaan. Dit treedt op wanneer een zenuw bij de ribben is geraakt. Meestal hersteld zich dat na enige tijd weer.

Wat is er belangrijk na de operatie

• Na de operatie moet u goed aangeven of u nog pijn heeft. Er wordt na de operatie een pijnscore formulier met u doorgenomen.
• Wondverzorging gebeurt op de tweede dag na de operatie; mocht het nodig zijn dan gebeurt dit eerder.
• Drains worden verwijderd door de longarts.
• Hechtingen worden ongeveer tien dagen na de operatie verwijderd. Het kan zijn dat u al naar huis mag. Dan krijgt u een afspraak mee om op een later moment terug te komen om de hechtingen te laten verwijderen.
• Eventuele zuurstof wordt langzaam afgebouwd.
• Op de dag na de operatie mag u vloeibaar eten, dit houdt in pap, vla, etc. en gewoon drinken. Op de eerste dag mag u weer gewoon eten.
• Nadat de drains verwijderd zijn, mag u weer meer in beweging gaan komen, eventueel oefeningen doen. Dit kan namelijk niet eerder.
• Als er weefsel voor onderzoek weggenomen is, krijgt u de uitslag na ongeveer zeven werkdagen.

Leefregels voor ontslag

De eerste twee maanden na de operatie hebben de wondjes rust nodig om te kunnen genezen. Wij adviseren u daarom om het gedurende deze periode rustig aan te doen en niet te zwaar te tillen of een vliegreis te maken.
 

Vragen

Als er bepaalde zaken tijdens of na opname niet duidelijk zijn, of heeft u vragen, dan kunt u altijd terecht bij de verpleging.
Als er na de ingreep onverwacht problemen ontstaan kunt u bellen:

• De eerste vijf dagen na het bezoek kunt u contact met ons opnemen via het algemene nummer van het ziekenhuis: 0341-463911. De receptioniste zal u doorverbinden met de afdeling waar u uw vraag kunt stellen.

• Is het langer dan vijf dagen geleden? Neem dan contact op met uw eigen huisarts of buiten kantoortijden met de huisartsenpost. Zie voor contactgegevens de website van ziekenhuis St Jansdal.