Verpleegkundig specialisten
Ze volgden twee jaar lang de (master)opleiding voor verpleegkundig specialist naast een 32-urige werkweek. Dat is best een uitdaging maar levert ook wat op. Denk aan het ontlasten van de medisch specialisten en nauwe betrokkenheid bij de patiënt. Een groeiend aantal collega’s zijn nu verpleegkundig specialist of bezig met de opleiding. Wist jij al dat er in St Jansdal veertien verpleegkundig specialisten werken en wat ze allemaal doen? We gingen met ze in gesprek.
Vertel, wat is een verpleegkundig specialist?
Els Tuininga, verpleegkundig specialist oncologie/hematologie: “Vs’ers richten zich, naast de belangrijke verpleegkundige taken, zoals het bevorderen van gezondheid en het verlichten van lijden, ook op de ziekte zelf. De vs wordt ingezet voor een groep patiënten waarmee zij een zelfstandige behandelrelatie aangaat. Een vs combineert verpleegkundige en medische taken in de zorg voor patiënten. Het gaat om een relatief nieuwe functie in de gezondheidszorg als je het vergelijkt met de gespecialiseerd verpleegkundigen. Sinds 2012 mag de vs ook medicatie voorschrijven. Dit was een experiment en is in 2018 in de wet vastgelegd”
Wat levert het op voor het ziekenhuis?
Willemien Bronkhorst, verpleegkundig specialist mammacare: “Toen we in 2017 dbc’s mochten gaan openen, werd het duidelijk dat het ook wat oplevert. De vs’ers fungeren zelf als hoofdbehandelaar en gaan daarmee een zelfstandige behandelrelatie aan met de patiënt. Deze patiënten hoeven dan niet (meer) door een medisch specialist gezien te worden. Uiteindelijk is dit voor het ziekenhuis goedkoper. Het is een brug tussen cure & care. We ontlasten dus ook de arts met onze functie. Voor de minder complexe zorg, die niet door een medisch specialist gedaan hoeft te worden, zijn wij aan zet. Bij de mammacare komen alle nieuwe patiënten direct bij ons. We zien de patiënt, doen lichamelijk onderzoek, dan gaat de patiënt eventueel naar de arts voor radiologisch onderzoek en komt vervolgens weer bij ons. Dit geeft veel stabiliteit en het blijft heel overzichtelijk voor de patiënt.”
Hoe wordt jullie rol ingevuld?
Jeannette Schraa, verpleegkundig specialist nefrologie: “Per specialisme kan het qua werkzaamheden en zelfstandigheid verschillen hoe de rol van de vs’er wordt ingevuld.
Op de poli interne zie ik patiënten met chronische nierschade. De behandeling is erop gericht om verdere nierfunctieverslechtering en nierfalen tegen te gaan en om complicaties van chronische nierschade te voorkomen. Belangrijk hierbij is ook een juiste leefstijl van de patiënt. Ik probeer hem of haar daar dan ook in te begeleiden. Tevens zie ik de patiënten met een verhoogd risico op contrastnefropathie (acute achteruitgang van nierfunctie door contrastvloeistof) die nog niet bekend zijn bij een nefroloog. Contrastvloeistof kan bij een verminderde nierfunctie schadelijk zijn voor de nieren. Om dit te voorkomen kijk ik welke voorzorgsmaatregelen nodig zijn.
Naast het werk op de poli ben ik ook werkzaam op de dialyse van het Niercentrum Midden-Nederland, een samenwerkingsverband tussen St Jansdal en Meander Medisch Centrum. Hier zie ik de patiënten die hemodialyse ondergaan en coördineer de (medische) zorg rondom deze patiënten. Samen met Wendy van der Stoep ben ik praktijkopleider van de huidige verpleegkundig specialisten in opleiding.”
Welke meerwaarde heeft de vs-opleiding jou gebracht?
Inge van de Belt, verpleegkundig specialist diabeteszorg: “Door de opleiding heb ik geleerd om op een andere manier klinisch te redeneren. Dit is van belang voor het afnemen van een gecombineerde (medisch en verpleegkundige) anamnese en het opstellen van het behandelingsplan samen met de zorgvrager. Voorheen deed de internist de diagnostiek, een behandelingsvoorstel en deed ik als diabetesverpleegkundige het vervolg. Eigenlijk sta ik nu met één been in het medische en het andere been in het verpleegkundige domein. Door de brede opleiding kon ik tijdens de COVID-periode extra van waarde zijn voor het team op de polikliniek. Zorgprocessen moesten bijgesteld, nieuwe patiënten en ernstige ontregelingen kon ik triëren, zelf behandelen of bij een complexe zorgvraag doorverwijzen naar de internist.”
Hoe ziet het zorgpad eruit?
Marionne van Hardeveld, verpleegkundig specialist longgeneeskunde: “De patiënt wordt door de huisarts of vanuit een intern specialisme doorverwezen naar de afdeling longziekten. Dan komt de patiënt bij mij of bij de longarts, daarbij wordt geen selectie gemaakt, alleen als het om oncologie gaat. Ik verricht de anamnese, lichamelijk onderzoek en aanvullende diagnostiek (foto’s, longfunctie, lab, fietstest etc.) Op het moment dat ik dan de diagnose stel, ga ik vervolgens de behandeling doen. Daarna verwijs ik de patiënt terug of ga verder en blijft de patiënt onder controle bij mij. Als ik ergens over twijfel in het traject overleg ik altijd met de arts.”
Wat maakt het werk zo boeiend?
Marionne: “Elke keer weer een andere puzzel leggen, maakt deze functie voor mij erg boeiend. Iemand komt met hoestklachten, dat kan duizend dingen betekenen. Maar wat is er nou aan de hand op mijn vakgebied of hoort de patiënt ergens anders? Dat vind ik heel boeiend.”
Willemien: “De zelfstandigheid en een verbinder zijn in het medisch team en bij de verpleegkundigen is voor mij een uitdaging. We zien heel veel en vangen veel op. Daarmee kunnen we ook weer kwaliteitsverbeteringen doen. En zoveel mensen ontmoeten, dat is en blijft fantastisch. We hebben een pioniersfunctie en het is een enorme uitdaging om onszelf op de kaart te zetten.”
Waarin maken jullie het verschil?
Marieke Aalderink, verpleegkundig specialist mammacare: “Met een verpleegkundige achtergrond medische verrichtingen doen, maakt onze functie uniek. Patiënten geven aan dat ze dat voelen. We vragen niet alleen hoe het met de wond is en of er nog klachten zijn, maar ook hoe het met de verwerking gaat. Het zit soms ook echt in kleine dingen waar wij naar vragen. Bijvoorbeeld voordat iemand start met chemotherapie vragen we of er nog iets is wat iemand graag wil doen en waar ze fit voor moeten zijn. Lekker uit eten of een bruiloft? Dat bespreken we dan. We horen terug dat die betrokkenheid enorm wordt gewaardeerd. Het verpleegkundige zit in ons en daar handelen we naar.”
Waarom bij St Jansdal?
Willemien: “St Jansdal is een heel prettig ziekenhuis voor deze functie; de lijnen richting management en de werkvloer zijn kort en er is veel betrokkenheid. Het voelt als een groot familieziekenhuis. Ik ben heel blij en trots dat ik hier mag werken.”
Rol van de vs door de ogen van een medisch specialist
Internist-endocrinoloog Wouter Creyghton: “Ik was opleider van Inge van de Belt tot verpleegkundig specialist diabetes aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen. Zij was tot die tijd al werkzaam als diabetesverpleegkundige. Nu behandelt ze diabetespatiënten geheel zelfstandig. Ze vervult binnen het diabetesteam een belangrijke functie als verbindende schakel tussen de medisch specialisten en alle andere disciplines. Ook speelt Inge een belangrijke rol in het contact met de eerste lijn. Ze bewaakt het proces en maakt protocollen. Samenvattend is de vs een heel waardevolle, aanvullende en verbindende functie binnen ons ziekenhuis.”