Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over de ziekte van Ménière.
Wat is de ziekte van Ménière?
De ziekte van Ménière is een ziekte van het gehoor- en evenwichtsorgaan. Het is een aandoening met drie klachten:
- U heeft aanvallen van duizeligheid (draai).
- U hoort minder goed.
- U heeft een piep of brom in uw oor (oorsuizen).
De arts stelt de diagnose alleen als u al deze klachten heeft en als er geen andere oorzaak is.
Om de ziekte van Ménière vast te stellen, moet iemand minstens twee keer een aanval van meer dan 20 minuten hebben gehad.
Welke klachten heeft u bij de ziekte van Ménière?
Aanvallen van duizeligheid
Bij de ziekte van Ménière heeft u aanvallen van draaierige duizeligheid. Het lijkt alsof alles om u heen draait. U kunt moeite hebben om rechtop te blijven staan. Tijdens een aanval kunt u ook misselijk worden, overgeven, bleek zien en zweten. De aanvallen treden vaak plotseling op.
Een aanval kan enkele minuten tot enkele uren duren. U kunt tijdens een aanval niet werken of normale dingen doen. Veel mensen gaan naar bed tot het over is. Na een nacht slapen voelt u zich meestal beter.
Niet elke aanval is even erg. Tussen de aanvallen door kunt u zich goed voelen. Soms blijft u zich wat licht in uw hoofd voelen of heeft u het gevoel als of u dronken bent. Het is niet te voorspellen wanneer een nieuwe aanval komt.
Slechthorendheid
Bij een aanval kunt u minder goed horen. Dit begint meestal in één oor. Het gehoorverlies is vaak het ergst bij lage tonen. Soms hoort u later ook slechter bij hogere tonen. In het begin kan het gehoorverlies wisselen: soms hoort u beter en soms slechter. Bij sommige mensen worden geluiden vervormd. Geluiden kunnen ook te hard of onaangenaam klinken.
Oorsuizen
U kunt last hebben van oorsuizen. Dit geluid kan suizen, brommen, fluiten of dreunen. Sommige mensen horen het geluid in hun oor, anderen horen het meer in hun hoofd. Het oorsuizen is vaak erger tijdens en na een aanval van duizeligheid.
Drukgevoel
Veel mensen voelen een druk of vol gevoel in hun oor. Dit gevoel komt vaak vlak voor een aanval.
Niet alle genoemde klachten hoeven allemaal op te treden. Bij elke aanval kunnen de klachten anders zijn. De klachten kunnen per aanval verschillen.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Denkt de arts dat u de ziekte van Ménière heeft? Dan is extra onderzoek nodig.
Gehoortest
Bij de ziekte van Ménière kan het gehoor en evenwicht langzaam achteruitgaan. In het ziekenhuis of audiologisch centrum kunnen ze meten hoe goed het gehoor en evenwicht nog werken. Zie voor meer informatie de folder Gehooronderzoek (audiometrie).
Evenwichtsonderzoek
Duizeligheid kan komen door het evenwichtsorgaan. Dit zit in uw binnenoor. Het bestaat uit een voorhof en drie boogvormige kanaaltjes met vloeistof. Als uw evenwichtsorgaan geprikkeld wordt, ziet u dat aan uw oogbewegingen. Omdat uw evenwichtsorgaan en ogen samenwerken, kan het evenwicht goed gemeten worden door naar uw ogen te kijken. Zie voor meer informatie de folder Evenwichtsonderzoek.
Bloedonderzoek
Mogelijk is een bloedonderzoek nodig. Dan wordt er gekeken naar bepaalde waardes in het bloed die kunnen afwijken als u de ziekte van Ménière heeft
Onderzoek van de gehoorzenuw (BERA)
Een BERA-onderzoek is een gehoortest. Het meet de elektrische activiteit van de gehoorzenuw en hersenstam als er geluid wordt gegeven. Het wordt vaak gebruikt bij baby’s en jonge kinderen, maar ook bij volwassenen kan het gedaan worden.
CT-scan of MRI-scan
Een CT- of MRI-scan kan nodig zijn bij gehoorverlies aan één kant en bij duizeligheid. Dit is om te kijken of er iets anders aan de hand is in de hersenen of het zenuwstelsel. Sommige problemen geven klachten die lijken op de ziekte van Ménière.
Overleg met andere specialisten
Als het nodig is, vraagt de arts advies aan een neuroloog of internist.
Wat is de oorzaak?
Artsen weten niet precies wat de ziekte van Ménière veroorzaakt. In het binnenoor zit een vloeistof die endolymfe heet. Soms hoopt deze vloeistof zich op. Dit heet hydrops. Soms kan er een klein scheurtje in het dunne wandje van het oor komen. Dan mengt de endolymfe zich met een andere vloeistof, perilymfe. Dit kan een aanval veroorzaken. Waarom de vloeistof zich ophoopt, weten artsen niet. Er wordt veel onderzoek naar gedaan.
Wat is de invloed van stress?
Stress en drukte veroorzaken de ziekte niet, maar kunnen de klachten erger maken. Als u veel stress of drukte heeft, kan de ziekte opnieuw actief worden. Veel mensen met de ziekte van Ménière hebben een druk leven. Ze willen vaak alles goed doen en stellen hoge eisen aan zichzelf en anderen.
Hoe ontstaat een Ménière-aanval?
In het binnenoor zitten drie ruimtes met vloeistof.
- Endolymfe (E) zit in de middelste ruimte.
- Perilymfe (P) zit in de bovenste en onderste ruimte.
Deze vloeistoffen zijn anders van samenstelling. De middelste ruimte is gescheiden van de bovenste ruimte door een dun vlies. Dit vlies heet de membraan van Reisner (M).
In de middelste ruimte van het binnenoor zit het gehoororgaan. Dit heet het orgaan van Corti (C). Deze ruimte wordt ook de endolymfatische ruimte genoemd. Het is verbonden met het evenwichtsorgaan. Als er iets verandert in deze ruimte, heeft dat invloed op uw gehoor én uw evenwicht.
Het is nog niet precies bekend waarom, maar soms komt er te veel endolymfe in de Scala media(blauwe gedeelte) . Door het teveel aan vloeistof komt de membraan van Reisner onder druk te staan en gaat hij uitpuilen. Dit kan het gevoel van druk in het oor veroorzaken, waar veel mensen over klagen voor een aanval.
Als de membraan te veel uitrekt, kan hij scheuren (S). Door de scheur mengen de endolymfe en perilymfe zich met elkaar. Dit verandert de vloeistoffen. Het gehoororgaan en het evenwichtsorgaan raken verstoord. Dit zorgt voor:
- Gehoorverlies,
- Oorsuizen,
- Duizeligheid.
Er komt een Ménière-aanval.
Door de scheur in de membraan verdwijnt de druk in het binnenoor. De membraan is elastisch en komt snel terug in zijn oude vorm. Het scheurtje geneest en er komt een klein litteken (L). Na een paar dagen krijgen de vloeistoffen weer hun normale samenstelling.
De aanval gaat langzaam over, maar u kunt zich nog een tijd onzeker voelen.
Wat is de behandeling?
De oorzaak van de ziekte van Ménière is nog niet bekend. Daarom is er geen behandeling die de ziekte helemaal geneest. In Nederland en veel andere landen denkt men niet dat een operatie helpt.
- De behandeling begint meestal met het aanpassen van uw levensstijl. Probeer grote spanningen te vermijden. Maak uzelf niet te druk. Probeer op tijd te stoppen en rustig aan te doen. Dit is niet altijd makkelijk. Uw arts kan u hierbij helpen.
- Soms krijgt u medicijnen van uw arts. Deze medicijnen kunnen helpen tegen duizeligheid. Welke medicijnen u krijgt, hangt af van uw situatie.
- Bij sommige mensen helpt het dragen een hoortoestel. Dit helpt tegen gehoorverlies of oorsuizen. Maar het kan moeilijk zijn, omdat het geluid soms te hard of vervelend is.
- Soms helpt een speciale bril, een prismabril, tegen duizeligheid.
- U moet niet alleen leren omgaan met de ziekte, maar ook uw familie en vrienden moeten begrijpen wat u doormaakt. Het is belangrijk dat u niet te veel hooi op uw vork neemt.
Hoe verloopt de ziekte van Ménière?
In het begin is er vooral angst voor een nieuwe duizeligheidsaanval. Later speelt verminderd gehoor een grotere rol.
Meestal wordt het gehoor steeds minder. De duizeligheidsaanvallen worden na een tijdje minder vaak. De ziekte van Ménière komt uiteindelijk tot rust, maar dit kan lang duren.
Tot slot
- Wilt u meer weten over de ziekte van Ménière? Kijk op www.kno.nl.
- Wilt u ervaringen delen of in contact komen met lotgenoten? Bezoek Stichting Hoormij op www.stichtinghoormij.nl.
Heeft u vragen?
U kunt op werkdagen bellen naar de poli Keel-, Neus- en Oorheelkunde. De poli is telefonisch bereikbaar van 08.30 tot 16.30 uur op 0341 - 46 35 66. Er volgt een keuzemenu. Kies optie 2.
Deze folder is bedoeld als ondersteuning van het consult door de arts (KNO-, maar ook huisarts) en dient niet als vervanging van een consult. Bedenk bij het lezen dat uw gezondheidssituatie anders kan zijn dan in de tekst wordt beschreven.
Deze folder is op 2-7-25 overgenomen van de site van de KNO-vereniging: Patiënten-informatie - Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied.