Klik op de afbeelding om deze folder te bekijken met beeld en geluid (Indiveo).
Kanker, seksualiteit en intimiteit
De invloed van kanker op seksualiteit en intimiteit
Tekst video:
Voor veel mensen spelen seksualiteit en intimiteit een belangrijke rol in het leven. Zin in seks kan zomaar ontstaan, of u kunt op zoek gaan naar de prikkels die uw hersenen nodig hebben om zin in seks te krijgen. Deze prikkels krijgt u door iets wat u ziet, hoort, ruikt, voelt, proeft of denkt. De prikkels zorgen ervoor dat u zin in seks krijgt en uiteindelijk plezierige seks heeft. Als u kanker heeft, kunnen de ziekte en de behandeling ervan u minder gevoelig maken voor deze prikkels. Ook kan kanker ervoor zorgen dat u anders naar uzelf gaat kijken. Hierdoor kunt u zich onzeker, verdrietig of angstig voelen. Al deze veranderingen kunnen uw seksleven op zijn kop zetten. Het kan bijvoorbeeld lastig worden om een vochtige vagina, een stijve piemel of een orgasme te krijgen. Misschien heeft u zelfs helemaal geen zin meer of lukt het niet meer om seks te hebben. U bent niet de enige. Veel mensen met kanker vinden dit herkenbaar.
Erover praten kan waardevol zijn, bijvoorbeeld met uw sekspartner. Bespreek wat u wel en niet fijn vindt tijdens de seks. Neem samen de tijd om te wennen aan veranderingen en help elkaar om nieuwe mogelijkheden in jullie seksleven te ontdekken. U kunt ook met uw zorgverlener praten over seks. Het kan zijn dat uw zorgverlener hier zelf al een vraag over stelt. Vertel het ook aan uw zorgverlener als u het moeilijk vindt om over seks te praten. Uw zorgverlener kan u een luisterend oor bieden en samen met u zoeken naar passende hulp. Het kan veel tijd, geduld of moeite kosten om uw seksleven te verbeteren. Bij de meeste mensen komt het weer goed met hun seksleven. Het is dus de moeite waard om er aandacht aan te besteden.
Informatie over kanker, seksualiteit en intimiteit
Kanker en de behandeling daarvan kunnen veel invloed hebben op uw leven. Uw leven is vaak anders dan vóór de diagnose. Ook seksualiteit en intimiteit kunnen veranderen.
Dit kan komen doordat:
- Uw lichaam is veranderd.
- U klachten of pijn heeft.
- U moe bent.
U bent niet de enige die hiermee zit. Veel mensen vinden het lastig om over seks te praten. Soms is het fijn om hier hulp bij te krijgen. Hier vindt u meer informatie over seksualiteit, intimiteit en kanker.
Veranderingen
Er zijn verschillende oorzaken die invloed hebben op de beleving van intimiteit en seksualiteit.
Hoe u naar uzelf kijkt
Door kanker kunt u anders naar uw lichaam kijken. Soms voelt u zich daardoor onzeker. Bijvoorbeeld door:
- Littekens
- Veranderingen aan uw geslachtsdelen of borsten.
- Gewicht dat u bent kwijtgeraakt of aangekomen.
- Haaruitval.
- Een stoma.
U kunt dan bang zijn dat anderen u niet meer mooi vinden. Dat gevoel is heel normaal.
Veranderingen in het lichaam
Uw lichaam kan door kanker en de behandeling ook klachten geven. Voorbeelden zijn:
- Moe zijn
- Pijn hebben
Hierdoor kunt u problemen krijgen bij seks:
- U heeft geen of minder zin in seks.
- Een man krijgt moeilijk een stijve penis.
- U wordt moeilijk opgewonden.
- Het klaarkomen lukt niet goed.
- U heeft pijn bij het vrijen.
- Uw tepels voelen anders aan.
- Uw geur is anders.
Gevoelens en emoties
Kanker zorgt vaak voor heftige gevoelens. Deze gevoelens kunnen er ook voor zorgen dat u geen zin heeft in seks.
Soms komen er tijdens het vrijen sterke emoties naar boven. Dat kan bij u of uw partner gebeuren. U kunt daarvan schrikken of in de war raken. Dit is normaal. Praat er samen over of zoek hulp als dat prettig is.
Praten over seksualiteit
Seksualiteit en intimiteit
Tijdens de behandeling van kanker gebeurt er veel in een relatie. U en uw partner moeten samen zoeken naar nieuwe manieren om elkaar te begrijpen en te steunen. Praten helpt. U kunt dan vertellen:
- Wat u fijn vindt.
- Wat u nodig heeft.
- Waar u onzeker over bent.
Niet iedereen vindt het makkelijk om over seks te praten. Maar als u er wél over praat, ontstaat er vertrouwen.
Praten met uw partner
-
Kies een goed moment. Praat niet tijdens seks of als u seks verwacht.
- Zorg dat er geen afleiding is (bijvoorbeeld geen telefoon).
- Neem de tijd. Spreek af hoe lang u ongeveer praat.
- Misschien vindt uw partner het ook lastig. Wees geduldig en luister goed.
- Zeg allebei wat u fijn vindt. Leg daar de nadruk op.
- Bespreek ook wat u kan helpen bij angst of andere moeilijke gevoelens.
Praten met uw arts of verpleegkundige
-
Begin vroeg met praten, bijvoorbeeld al bij het behandelplan. Een goede vraag is:
“Wat doet de behandeling met mijn seksleven?” - Denk na over welke woorden u wilt gebruiken. Wees duidelijk en eerlijk. Bijvoorbeeld: “Ik krijg geen erectie” of “Ik word niet vochtig”.
- Heeft u een partner? Vraag uzelf af of u het prettig vindt dat uw partner meekomt. Dat kan helpen: u hoort samen meer en u kunt elkaar aanvullen.
- Heeft u geen partner? Dan kunt u iemand meenemen die u vertrouwt, zoals een familielid of vriend.
- U kunt ook vragen om een verwijzing naar een seksuoloog. Dat is een zorgverlener die alles weet over seks en relaties.
Omgaan met veranderingen
Verwerken en accepteren
Het is soms moeilijk om te accepteren dat uw seksleven is veranderd door de kanker of de behandeling. U kunt zich dan verdrietig, boos, teleurgesteld of gefrustreerd voelen. Ook uw partner kan deze gevoelens hebben. Dat is normaal.
Het kost tijd om deze gevoelens te verwerken en de nieuwe situatie te accepteren. Weer seks hebben gaat vaak met vallen en opstaan. Wat helpt, is:
- liefde;
- geduld;
- openheid;
-
en vertrouwen.
Nieuwe manieren om met elkaar te zijn
Na een tijdje ontdekt u misschien dat er nog veel manieren zijn om samen te genieten. Vrijen voelt misschien anders, maar kan nog steeds fijn zijn. Samen vrijen kan u en uw partner weer dichter bij elkaar brengen. Intimiteit, geborgenheid en warmte is belangrijk.
Ook knuffelen of masseren helpt. Het is een manier om emoties te delen en minder spanning te voelen.
Hulp vragen
Lukt het niet om de problemen zelf op te lossen? Dan kunt u hulp krijgen. Er zijn verschillende mensen die u kunnen helpen:
- Een seksuoloog: helpt bij vragen over seks.
- Een relatietherapeut: helpt bij problemen in de relatie.
- Een bekkenfysiotherapeut: helpt bij pijn of spanning in de geslachtsorganen, of als u moeite heeft met plassen of poepen.
Praat met uw arts of verpleegkundige. Zij kunnen samen met u zoeken naar de juiste hulp.
Wat kunt u zelf doen?
Blijf praten met elkaar
Door kanker kunnen uw lichaam en gevoelens veranderen. Dit kan invloed hebben op uw relatie. Soms is het moeilijk om daarover te praten. Maar als u niet praat, weet u ook niet wat de ander nodig heeft. Misschien wil de 1 graag vrijen, terwijl de ander alleen wil knuffelen. Dat is normaal. Iedereen is anders. Probeer elkaars gevoelens te begrijpen.
Neem de tijd
Doe samen leuke dingen. Als u zin heeft in seks, neem daar dan rustig de tijd voor.
Zorg goed voor uw lichaam
Het is belangrijk om vertrouwd te raken met uw lichaam. Dat heeft tijd nodig. Voel wat u fijn vindt. Ontdek uw lichaam opnieuw.
Zorg voor uw mentale toestand
Uw hersenen spelen een grote rol bij seks. Als u zich veilig en ontspannen voelt, kan seks fijner zijn. Zorg voor een prettige sfeer, bijvoorbeeld met:
- Rustige muziek.
- Een fijne geur.
- Mooie verlichting.
-
Warmte.
Bouw rustig op
Soms is vrijen na kanker een te grote stap. Begin dan met iets anders:
- Kijk naar uzelf in de spiegel.
- Vindt u dat moeilijk? Bedek dan het deel waar u moeite mee heeft.
- Raak uzelf aan, ook uw litteken.
- Zo leert u wat u fijn vindt.
Daarna kunt u samen met uw partner op ontdekking gaan. Vrijen is meer dan seks hebben. Knuffelen, zoenen, strelen of elkaar met de hand of mond bevredigen zijn ook vormen van vrijen.
Probeer te ontspannen
Als u zich gespannen voelt, is vrijen vaak moeilijk. Misschien denkt u:
- "Vindt mijn partner mij nog aantrekkelijk?"
- "Doet het straks pijn?"
- "Krijg ik wel een erectie?"
Praat hierover met uw partner. Openheid helpt om minder gespannen te zijn. Soms helpen ontspanningsoefeningen. U kunt ook samen ontspannen, bijvoorbeeld door:
- Een massage te geven met olie.
- Samen naar muziek te luisteren.
- Samen in bad of onder de douche te gaan.
Bereid het vrijen voor
Soms heeft u hulpmiddelen nodig, zoals:
- Glijmiddel
- Een vibrator
- Een erectiepil
Dat kan in het begin vreemd voelen, maar het kan vrijen makkelijker en fijner maken.
Extra tips
- Doet een houding pijn? Gebruik dan een kussen om op te zitten of liggen. Of kies voor een andere houding.
- Moe in de avond? Vrij dan in de ochtend of na een rustmoment.
- Schaamt u zich voor een lichaamsdeel? Bedek het met een sjaal of mooie lingerie.
- Denk terug aan momenten waarop seks fijn was.
- Maak het gezellig: zorg voor sfeer.
- Is de vagina droog? Neem meer tijd, laat u strelen en opwinden.
Meer informatie
Wilt u meer weten?
Wilt u meer weten over kanker en seksualiteit? Op de volgende websites kunt u meer informatie vinden:
Zoekt u hulp?
Wilt u een afspraak maken met een seksuoloog? Regel dan een verwijzing via uw behandelaar of huisarts. Via deze website vindt u iemand bij u in de buurt.
Wilt u de informatie ook bekijken in een animatiefilmpje? Klik dan hier.