Klik op de afbeelding om deze folder te bekijken met beeld en geluid (Indiveo).
Inleiding
Gezond leven bij kanker
U heeft te horen gekregen dat u kanker heeft, of een voorstadium van kanker. In deze periode krijgt u veel informatie. Dit kan moeilijk zijn. Het kan voelen alsof u geen controle meer heeft over uw leven. Om u te helpen, geven wij u informatie over gezond leven. U krijgt uitleg over bijvoorbeeld gezond eten en voldoende bewegen. Ook zijn er online therapiesessies. Daarin krijgt u uitleg over andere onderwerpen die horen bij gezond leven. Dit helpt om uw lichaam zo sterk en gezond mogelijk te maken voordat de behandeling begint.
Waarom is fit zijn zo belangrijk?
Als u fit bent, kunt u een behandeling of operatie beter aan. Dat geldt ook voor de mate waarin u chemotherapie kunt verdragen. Wanneer u ziek bent, heeft een fit lijf minder kans op gezondheidsproblemen of een lange opname in het ziekenhuis.
Leefstijlroer
De peilers van het leefstijlroer
Het leefstijlroer laat zien wat belangrijk is voor een gezonde leefstijl. Samen met uw verpleegkundig consulent kijkt u wat voor u belangrijk is tijdens de behandeling.
De onderdelen van het leefstijlroer zijn:
-
Eten (voeding)
-
Bewegen
-
Contact met andere mensen (sociaal)
-
Slaap
-
Ontspanning
-
Zingeving (wat uw leven betekenis geeft)
Therapieland
In de online lessen van therapieland krijgt u uitleg over: contact met anderen, slaap, ontspanning en zingeving. U kunt dit thuis op uw eigen tempo volgen. Bekijk de modules op therapieland.nl.
Voeding bij kanker
Voeding is een onderdeel van het leefstijlroer. Hier krijgt u informatie over gezond en afwisselend eten.
Voeding bij kanker
Tekst video:
Het is belangrijk om gezond en gevarieerd te eten voor en tijdens de behandeling bij kanker. Zo kan uw lichaam de behandeling beter aan. Het voedingscentrum heeft de schijf van vijf ontwikkeld. Dit helpt u om te herkennen welke voeding gezond is en wat u elke dag het beste kunt eten. Gezonde voeding bij mensen met kanker bestaat uit de volgende adviezen:
-
2 stuks fruit en 3 opscheplepels groenten per dag.
-
30 gram olie, boter of margarine.
-
100 gram vlees of vis.
-
2 plakken vleeswaren en 2 plakken kaas.
-
3 bekers of schaaltjes melk of zuivel.
-
3 tot 4 sneetjes brood.
-
150 gram aardappelen, rijst, pasta of peulvruchten.
-
Drink tot slot anderhalve liter vocht per dag.
Dit zijn de voedingsstoffen die nodig zijn om uw conditie zo goed mogelijk te houden voor de behandeling en het herstel.
Dit zijn minimale hoeveelheden. Eet u normaal meer? Dan mag u meer eten dan hier staat.
Deze adviezen zijn anders dan de gewone regels voor gezond eten
Deze adviezen zijn anders dan de gewone regels voor gezond eten, zoals in de Schijf van Vijf. Dat komt omdat kanker en de behandeling extra eisen stellen aan uw lichaam. Uw lichaam heeft nu vooral genoeg voedingsstoffen nodig. Dit is belangrijk om sterk te blijven, de behandeling vol te houden en goed te herstellen.
Verandering van geur en smaak
Als u chemotherapie krijgt, kunt u soms minder goed ruiken en proeven. Of smaken en ruiken dingen anders dan normaal. Dit kan ervoor zorgen dat u minder trek heeft in eten. U kunt een smaaktest aanvragen. Met deze test wordt gekeken welke smaken u nog goed proeft. Op basis van de test krijgt u tips en adviezen om het eten weer lekkerder te maken.
Waar moet u extra op letten?
Eiwitten
Eiwitten zijn belangrijk voor uw lichaam. Door kanker en de behandeling heeft uw lichaam meer eiwitten nodig. Eiwitten helpen om uw spieren sterk te houden. Ze helpen ook uw afweer en zorgen dat u zo fit mogelijk blijft. Eiwitten zitten vooral in:
-
Zuivel;
-
Kaas;
-
Vlees en vleeswaren;
-
Vis;
-
Kip;
-
Ei.
Gezond gewicht
Het is belangrijk om tijdens de behandeling op gewicht te blijven. Als u afvalt, verliest u ook spieren. Daardoor wordt u zwakker en voelt u zich minder fit. Door eten en drinken te kiezen met veel eiwitten en energie, blijft u makkelijker op gewicht. Valt u toch te veel af, ook al eet u genoeg? Dan kan een diëtist u helpen met extra voeding.
Zwaarder worden
Soms wordt u juist zwaarder door de behandeling of door medicijnen, zoals dexamethason of hormoontherapie. Neem dan contact op met uw diëtist. Samen kunt u kijken wat u het beste kunt eten.
Vezels
Kanker en de behandeling kunnen invloed hebben op uw darmen. Vezels helpen om uw darmen gezond te houden. Vezelrijk eten, samen met genoeg drinken, kan helpen bij diarree of verstopping. Vezels zitten onder andere in:
-
Groente
-
Fruit
-
Volkoren producten
-
Graanproducten
Genoeg drinken
Het is heel belangrijk om genoeg te drinken. Vocht helpt uw lichaam om voedingsstoffen op te nemen. Ook helpt het om afvalstoffen uit uw lichaam te spoelen en om uw lichaam op temperatuur te houden.
Chemotherapie
Krijgt u chemotherapie? Dan is genoeg drinken extra belangrijk. Chemotherapie kan schadelijk zijn voor de nieren. Door voldoende te drinken beschermt u uw nieren. Drink elke dag minimaal 1,5 liter water. Dat is ongeveer 8 glazen.
Alchohol
Alcohol kan een negatieve invloed hebben op de behandeling van kanker. Het advies is daarom om geen alchohol te drinken.
Roken
Stop met roken. Roken is slecht voor uw gezondheid en heeft een negatief effect op uw behandeling.
Supplementen
Gebruikt u voedingssupplementen of wilt u deze gaan gebruiken? Overleg dit altijd eerst met uw arts. Sommige supplementen en kruiden kunnen de behandeling minder goed laten werken, zoals:
-
Sint-janskruid
-
Kurkuma
-
Grapefruit
-
Teunisbloemolie
-
Valeriaan
Bewegen
Bewegen bij kanker
Tekst video:
Het is belangrijk om fit te zijn en genoeg te bewegen voor en tijdens de behandeling bij kanker. Zo kan uw lichaam de behandeling beter aan. Maar hoeveel beweging heeft u nodig en welke beweging is goed voor u? Het advies is om de Nederlandse Norm voor bewegen te volgen. Dat betekent dat volwassenen minstens 2,5 uur per week matig intensief moeten bewegen. Matig intensief bewegen betekent dat uw ademhaling sneller wordt, maar u nog wel kunt praten. Voorbeelden van matig intensief bewegen zijn wandelen, langzaam traplopen, of rustig fietsen. Het is goed om de 2,5 uur te verspreiden over verschillende dagen. Probeer daarnaast minstens 2 keer per week spier- en botversterkende activiteiten te doen, zoals hardlopen, zwemmen en fietsen. Zo levert u een bijdrage aan uw gezondheid. Eventueel kan de fysiotherapeut u helpen bij het bewegen.
Wilt u uw conditie en spieren echt verbeteren? Beweeg dan niet een half uur, maar 1 uur per dag.
Waar moet u extra op letten?
Beweegtips tijdens de opname
Bent u in het ziekenhuis opgenomen? Dan helpen deze tips om te blijven bewegen:
-
Zitten is beter dan liggen. Ga zo veel mogelijk op een stoel of op de rand van uw bed zitten, vooral tijdens het eten.
-
Sta ieder uur even op en beweeg.
-
Loop regelmatig een rondje, als dit lukt.
-
Doe regelmatig oefeningen van de beweegkaart.
-
Maak gebruik van het fietslabyrint.
-
Probeer elke dag iets meer te bewegen.
Luister naar uw lichaam
Wissel rust en bewegen af. Luister goed naar uw lichaam. Probeer uw grens te voelen, maar ga er niet overheen.
Rust en regelmaat
Een vast dagritme is goed voor uw lichaam. Probeer elke dag op vaste tijden te eten. Ga ook op vaste tijden slapen en opstaan.
Wilt u de informatie ook bekijken in een animatiefilmpje? Klik dan hier.