Klik op de afbeelding om deze folder te bekijken met beeld en geluid (Indiveo).
Behandeling
Dialyse
Tekst video:
Als uw nieren niet goed meer werken, kunnen ze het bloed niet goed filteren en hopen afvalstoffen zich op in uw lichaam. Als uw nierfunctie lager is dan 10% en u veel klachten heeft, kunt u in aanmerking komen voor dialyse als dat mogelijk is bij u. Dialyse betekent scheiden. Tijdens een dialysebehandeling worden afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed gescheiden. Het bloed wordt kunstmatig gefilterd. Er zijn twee soorten dialyse. Dialyse via een kunstnier en dialyse via een buikspoeling. De dialysebehandeling met een kunstnier is net zo effectief als de behandeling met buikspoeling.
Bij de dialyse via een kunstnier wordt het bloed buiten het lichaam gefilterd door een apparaat in het ziekenhuis of bij u thuis. Bij dialyse via een buikspoeling wordt het bloed gefilterd via een slangetje in de buik. Uw eigen buikvlies werkt dan als filter. Samen met uw arts bespreekt u óf en welke dialysebehandeling het beste past bij uw situatie. Omdat gezonde nieren het bloed 24 uur per dag filteren is dialyse geen eenmalige behandeling. Afhankelijk van het soort dialyse moet u dit dagelijks of een aantal keren per week ondergaan. Dialyse is een ingrijpende behandeling voor u en uw naasten.
Dialyse is een behandeling die een deel van uw nierfunctie overneemt.
Hemodialyse (nierdialyse via een machine)
Bij hemodialyse wordt uw bloed schoongemaakt met een machine. Deze machine heet een kunstnier. De machine haalt bloed uit uw lichaam, filtert het, en pompt het schone bloed weer terug in uw lichaam. Dit gebeurt buiten uw lichaam.
Wat is een shunt?
Voor de behandeling heeft u een shunt nodig. Een shunt is een speciale verbinding in uw arm. De arts maakt een verbinding tussen een slagader en een ader. Zo ontstaat een groot bloedvat. Een normaal bloedvat is te klein voor de behandeling en kan snel stuk gaan.
Wat is dialysaat?
De kunstnier gebruikt een zoutoplossing om uw bloed schoon te maken. Deze oplossing heet dialysaat.
Waar gebeurt de behandeling?
De behandeling is op een speciale afdeling in het ziekenhuis. U komt daar 3 tot 4 keer per week. Elke behandeling duurt ongeveer 3 tot 4 uur.
Behandeling thuis
De behandeling is ook mogelijk thuis. Uw huis moet dan worden aangepast (bijvoorbeeld waterafvoer en elektriciteit).
Zelfstandigheid
Sommige mensen vinden dialyse spannend of moeilijk. Het helpt vaak als u betrokken bent bij uw behandeling. Een dialyseverpleegkundige kan u leren om een deel van de behandeling zelf te doen.
Voordelen van de kunstnierbehandeling
- U kunt de behandeling in het ziekenhuis doen.
- U kunt het ook thuis doen, als u goed bent getraind.
Nadelen van de kunstnierbehandeling
- De behandeling is vermoeiend.
- De tijden van de behandeling passen niet altijd bij uw werk of hobby's.
- De shunt moet steeds aangeprikt worden.
- De shunt kan dichtgaan.
- De shunt kan ontsteken.
Peritoneaal dialyse
Peritoneaal dialyse wordt ook wel buikspoeling genoemd. Buikspoeling is een behandeling om uw bloed schoon te maken. Het gebeurt met een speciale vloeistof en uw buikvlies. De vloeistof komt via een slangetje in uw buik. De vloeistof haalt afvalstoffen en te veel water uit uw bloed.
Als de vloeistof vol is, moet u deze vervangen.
Er zijn 2 manieren om dit te doen:
- Met een machine 's nachts (APD).
- Of u doet het zelf meerdere keren per dag (CAPD).
Behandeling thuis
Buikspoeling kunt u thuis doen. Ook op andere plekken kan het, zoals op vakantie. U hoeft dus niet vaak naar het ziekenhuis. U komt alleen af en toe op controle.
Zelfstandigheid
Een dialyseverpleegkundige leert u hoe u zelf de buikspoeling kunt doen.
PD-katheter
Het slangetje in uw buik heet een PD-katheter.
PD-vloeistof
In de spoelvloeistof zit suiker. Deze suiker trekt water aan dat uit het lichaam verwijderd moet worden.
Voordelen van buikspoeling
- U kunt de behandeling thuis doen, als u goed getraind bent.
- U kunt de behandeling beter plannen rond werk of hobby’s.
- Uw bloed wordt regelmatiger schoongemaakt dan bij de kunstnier. Dit is beter voor mensen met hartproblemen.
Nadelen van buikspoeling
- U kunt een infectie in de buik krijgen.
- De PD-katheter kan verstopt raken.
- Het buikvlies kan na lange tijd beschadigd raken.
Belangrijke informatie
Medicijnen
Als u dialyse krijgt, heeft u vaak meerdere medicijnen nodig. Deze helpen om uw bloeddruk, vitamines en mineralen in balans te houden.
Eten en drinken
Bij dialyse is gezond eten belangrijk. Sommige stoffen in eten zijn niet goed voor uw lichaam, omdat uw nieren ze niet goed kunnen verwijderen. Een diëtist (voedingsdeskundige) helpt u met een goed voedingsadvies. Als u weinig of niet meer plast, is het soms nodig om minder te drinken. Er wordt dan een streefgewicht afgesproken. Dat is het gewicht waarbij u voldoende vocht in uw lichaam heeft en uw bloeddruk goed is.
Bloedonderzoek
Bij een dialyse wordt regelmatig uw bloed gecontroleerd.
Bijwerkingen van dialyse
-
Vochtophoping: u kunt last krijgen van hoge bloeddruk, benauwdheid of dikke benen.
- Shuntproblemen: zoals infecties, bloedingen of vernauwingen.
- Katheterproblemen: zoals verstoppingen of infecties.
- Andere klachten kunnen zijn: vermoeidheid, misselijkheid, jeuk, kramp, hoofdpijn of zweten.
-
Na de behandeling met een kunstnier kunt u zich voelen als iemand met een kater (dialysekater): hoofdpijn, misselijkheid, zweten. Deze klachten gaan meestal na een paar uur weer weg.
Zware behandeling
Dialyse kan zwaar zijn voor uzelf én voor uw partner, familie of vrienden. Het is lichamelijk én geestelijk vermoeiend. Samen met uw zorgverlener bespreekt u de voor- en nadelen van dialyse. Uw eigen mening is daarbij belangrijk. Soms zijn de nadelen van dialyse groter dan de voordelen. U kunt dan samen met de arts besluiten om niet te dialyseren. De arts blijft u dan begeleiden op de polikliniek of geeft de zorg door aan de huisarts. Dit heet een conservatieve behandeling.
Meer informatie
Wilt u meer weten over nierdialyse?
Kijk dan op de website van de Nierstichting.
Wilt u meer weten over hoe de nieren werken en over nierziekten?
Kijk op deze websites:
Nierpatiënten Vereniging Nederland
Een nierziekte is niet alleen lichamelijk zwaar, maar ook moeilijk voor uw gevoel en sociale leven. U bent niet alleen. De Nierpatiënten Vereniging Nederland helpt u en komt op voor uw belangen.
Wilt u de informatie ook bekijken in een animatiefilmpje? Klik dan hier.