Klik op de afbeelding om deze folder te bekijken met beeld en geluid (Indiveo).

 

Inleiding

Chronische neusbijholteontsteking en neuspoliepen

Wanneer een ontsteking aan de neusbijholten (ook wel sinusitis genoemd) niet geneest ondanks een behandeling met medicijnen of spoelingen, noemen we dit een (blijvende) ontsteking, een chronische rhinosinusitis (CRS).

Hier krijgt u meer informatie over chronische neusbijholteontsteking en neuspoliepen.

 

Wat is chronische neusbijholteontsteking met neuspoliepen?

Chronische neusbijholteontsteking met neuspoliepen

Tekst video:

Boven en naast de neus zitten holle ruimtes in het hoofd. Deze ruimtes noemen we neusbijholten. De neusbijholten staan in verbinding met de neusholte. Aan de binnenkant van de neusbijholten en neusholten zit een laagje slijmvlies. Bij een verkoudheid raakt het slijmvlies van de neusholten ontstoken. Daardoor verstopt de neus en kan er snot uit de neus in de keel lopen. Hierdoor ruikt en proeft u vaak minder goed. U kunt ook last hebben van hoesten en keelpijn. Als u verkouden bent, zwellen de slijmvliezen op. Daardoor hoopt slijm zich op tussen de bijholten en neusholten. Er kan daar dan een bijholteontsteking ontstaan. Meestal begint een bijholteontsteking met een loopneus of niezen. Daarnaast kunt u last krijgen van pijn boven en onder de ogen. Wanneer de klachten langer duren dan zes weken, spreken we van een chronische neusbijholteontsteking. Dit wordt ook wel chronische rhinosinusitis genoemd.

Chronische neusbijholteontsteking gaat vaak samen met neuspoliepen. Neuspoliepen zijn goedaardige zwellingen van het neusslijmvlies. Deze kunnen ervoor zorgen dat het slijm niet goed weg kan uit de holten.

Bij een chronische neusbijholteontsteking moet u de neus spoelen met zout water. Door te spoelen maakt u de neus en neusbijholten schoon. Daarnaast kan de arts speciale neusspray of tabletten met ontstekingsremmers voorschrijven. In sommige gevallen is het nodig om een operatie aan de neusbijholten uit te voeren. Tot slot kan de chronische neusbijholteontsteking ook behandeld worden met biologicals. Biologicals remmen het afweersysteem, waardoor de chronische neusbijholteontsteking tegengegaan wordt.

 

Oorzaken

Hoe ontstaan neuspoliepen?

Hoe neuspoliepen ontstaan, weten we niet precies. De kans op neuspoliepen wordt wel groter door:

• neusslijmvlies dat overactief reageert;
• allergische aanleg;
• chronische ontsteking van het neus- en neusbijholteslijmvlies.

 

Neuspoliepen komen vooral tussen 30 en 40 jaar voor, maar kunnen eigenlijk op elke leeftijd ontstaan. Kinderen hebben bijna nooit neuspoliepen. Neuspoliepen zitten meestal in beide neusholten.

 

Neusklachten en allergie

Neusklachten door allergie noemen we allergische rhinitis. Een allergie is een reactie van het immuunsysteem op lichaamsvreemde stoffen, zogenaamde allergenen. Deze hoeven op zich helemaal niet schadelijk te zijn. Denk aan stuifmeelkorrels, huidschilfers van dieren of bestanddelen van voedsel.

 

Het immuunsysteem probeert deze allergenen onschadelijk te maken met soms een heel heftige allergische reactie. Klachten als een loopneus, tranende ogen, jeuk en benauwdheid zijn dus niet afkomstig van het allergeen zelf, maar van de reactie van het immuunsysteem op het allergeen.

 

Allergische rhinitis en CRS komen regelmatig naast elkaar voor. Het slijmvlies is daarbij permanent ontstoken. Denkt de KNO-arts dat je CRS hebt, dan wordt ook allergieonderzoek gedaan.

 

Neusklachten en astma

Mensen met astma hebben sneller last van neuspoliepen, en dan met name als hun lichaam ongewoon reageert op aspirine. Astma is een chronische aandoening van de luchtwegen die veel voorkomt. Bij astma kunt u last hebben van benauwdheid, hoesten, kortademigheid en een piepende ademhaling. Een astma-aanval kan ontstaan door prikkelende stoffen of stoffen waarvoor u allergisch bent. Maar ook bij een verkoudheid of na een zware inspanning kan astma optreden. De ernst van de klachten varieert: van licht tot levensbedreigend.

 

Astma en CRS komen regelmatig naast elkaar voor. Bij CRS is het slijmvlies van de neus en neusbijholten ontstoken. Aangezien neus en neusbijholten verbonden zijn met de longen, kan het slijmvlies van de lagere luchtwegen ook ontstoken raken. Daardoor kunnen de astmatische klachten toenemen.

 

Neusklachten en taaislijmziekte

Ontstaan neuspoliepen voor de puberteit? Dan kan er sprake zijn van taaislijmziekte (cystische fibrose). Dat is een erfelijke ziekte waarbij de slijmproducerende klieren van onder andere de luchtwegen een rol spelen. Neus, neusbijholten en longen zijn bij taaislijmziekte chronisch ontstoken.

 

Diagnose

Onderzoeken

De KNO-arts doet eerst een algemeen onderzoek, waarbij er in uw neus wordt gekeken. Neuspoliepen – zwellingen en uitstulpingen van het neusslijmvlies – hebben een bleek-grijs uiterlijk. Ze zijn vaak al te zien door de KNO-arts. Ze kunnen ook diep verstopt in de neus liggen. Met behulp van een kleine camera kan de arts ze zichtbaar maken. Dat gebeurt poliklinisch, al dan niet onder plaatselijke verdoving.

 

Van de neusbijholten wordt alleen op indicatie een CT-sinus gemaakt.

 

Neusspoelen en neusspray

Neusspoelen

Spoelen met zout water is belangrijk bij de behandeling van chronische neusbijholteontsteking. Door te spoelen maak je neus en neusbijholten schoon. Meestal is twee à drie keer per dag voldoende, afhankelijk van wat je arts zegt.

U kunt zelf spoelwater maken door de een theelepel keukenzout op te lossen in 250 ml lauw water. Het water hoeft niet gekookt te worden. Met een spoelkannetje of neusdouche, of met een spuit van 20 of 50 ml kun je het spoelwater in je neus brengen.

 

Neussprays en neusdruppels

CRS kan behandeld worden met neussprays en neusdruppels. Deze medicijnen bevatten middelen die ervoor zorgen dat de vaten in het slijmvlies van de neus samentrekken, zodat u beter kunt ademen als u last hebt van een verstopte neus. Neussprays en neusdruppels zijn er in drie soorten:

1. Neusspray met zoutoplossing

De zoutoplossing in deze spray of druppels maken het slijm in je neus dunner. Daardoor kunt u beter ademen. U kunt met deze spray stoppen tot uw klachten over zijn.

2. Neusspray met xylometazoline

Deze neusspray vermindert de zwelling van de neusslijmvliezen. Daardoor kan u beter door de neus ademhalen. Er komt ook minder druk op de oren te staan als uw last hebt van oorpijn. Raadpleeg je huisarts als je vaak last hebt van een bloedneus en u wilt deze middelen gebruiken.

3. Neusspray met corticosteroïden

Corticosteroïden worden gebruikt bij chronische neusbijholteontsteking (CRS), neuspoliepen (NP) en allergische reacties. Ze remmen de ontsteking van het neusslijmvlies. U brengt de neusspray of -druppels op de slijmvliezen van je neus aan. De corticosteroïden werken lokaal, dus alleen op de plek waar ze aangebracht worden en niet in de rest van het lichaam. Neussprays en neusdruppels met corticosteroïden zijn alleen op recept verkrijgbaar bij je huisarts of apotheek.

 

Medicatie

Tabletten met corticosteroïden

Als het spoelen van de neus of het gebruik van neusspray of neusdruppels niet genoeg helpt, kan de arts u tabletten met corticosteroïden voorschrijven. Dit zijn ontstekingsremmers zoals prednison. De klachten worden vaak snel minder: de poliepen worden kleiner en de slijmvliezen komen tot rust.

 

U kunt corticosteroïd tabletten niet lang gebruiken, meestal een paar weken. Soms gaat u na overleg met uw arts verder met een lage onderhoudsdosering. Het gaat erom dat u de laagst mogelijke dosering gebruikt die ook nog goed werkt. U kunt namelijk last krijgen van bijwerkingen. Bijwerkingen zijn bijvoorbeeld een toename in gewicht, een dunnere huid en een verminderde weerstand. Ook kunnen er maagklachten, stemmingswisselingen en botontkalking optreden.

 

Antibiotica

Antibiotica hebben een ontstekingsremmende werking. Ze werken alleen tegen bacteriën, niet tegen virussen. Maak altijd de kuur af, anders kunnen er ziekmakende bacteriën in uw lichaam achterblijven. U krijgt antibiotica voorgeschreven om uw slijmvliezen tot rust te brengen bij matig tot ernstige klachten, meestal in een lage dosering die één maand gebruikt moet worden. Blijf alsnog uw neus spoelen.

 

Veel voorkomende bijwerkingen van antibiotica zijn dunne ontlasting en een allergische reactie. De belangrijkste bijwerking als u lang antibiotica gebruikt zijn verstoringen van de nier- en leverfunctie. Daarom wordt uw nier- en leverfunctie na een maand gecontroleerd door middel van een bloedonderzoek. Na een paar maanden wordt dit onderzoek herhaald.

 

Operatie

Als neuspoliepen je neus helemaal verstoppen of als de afvoer uit de neusbijholten geblokkeerd wordt en infecties veroorzaakt, kan een arts je aanraden om de neuspoliepen operatief te verwijderen. Er zijn twee soorten operaties mogelijk om neuspoliepen te verwijderen:

• Poliepextractie: de KNO-arts verwijdert het deel van de poliep dat zichtbaar is in de neus. De behandeling gebeurt poliklinisch met een plaatselijke verdoving.
• Neusbijholte-operatie: hierbij maakt de KNO-arts een opening in de neus en worden de poliepen verwijderd. Meestal gebeurt deze operatie onder narcose.

 

Biologicals

Mensen met CRS en neuspoliepen kunnen ook behandeld worden met biologicals. Er zijn een aantal biologicals beschikbaar:

• Dupilumab (merknaam Dupixent®)

Dupilumab is een therapie voor volwassenen met ernstig chronische neusbijholteontsteking, waarbij de klachten niet over zijn gegaan na medicijnen en een operatie. Artsen schrijven Dupilumab ook voor bij ernstig astma en atopisch eczeem.

• Omalizumab (merknaam Xolair)

Omalizumab is een medicijn dat wordt gebruikt voor de behandeling van chronische neusbijholteontsteking (CRS) en neuspoliepen (NP) bij volwassenen. Artsen schrijven het ook voor bij ernstige astma voor volwassen en kinderen vanaf zes jaar en bij netelroos (galbulten) bij kinderen vanaf 12 jaar, als andere medicijnen niet werken. Omalizumab onderdrukt allergische afweerreacties van het lichaam.

• Mepolizumab

Mepolizumab is een medicijn dat wordt gebruikt voor de behandeling van chronische neusbijholteontsteking (CRS) en neuspoliepen (NP) bij volwassenen. Artsen schrijven Mepolizumab ook voor bij ernstig astma.

 

Wilt u de informatie ook bekijken in een animatiefilmpje? Klik dan hier.