Klik op de afbeelding om deze folder te bekijken met beeld en geluid (Indiveo).
Inleiding
Atopisch eczeem
Atopisch eczeem is een veel voorkomende, niet besmettelijke, chronische ontstekingsziekte van de huid. Hier krijgt u meer informatie over de aandoening.
Wat is atopisch eczeem?
Atopisch eczeem
Tekst video:
Mensen met atopisch eczeem hebben jeukende plekken op de huid. Bijvoorbeeld aan de binnenkant van de ellebogen, in de nek, rond de ogen, in de knieholtes of op de enkels. Deze plekken zijn vaak warm, rood en schilferig. Ook kunt u last hebben van bultjes, blaasjes en korstjes. Eczeem doet meestal geen pijn, maar jeukt verschrikkelijk. Atopisch eczeem wordt ook wel constitutioneel eczeem genoemd. Dat betekent dat je vanaf de geboorte al aanleg hebt voor eczeem. Eczeem is niet besmettelijk. Om te begrijpen hoe eczeem ontstaat, is het belangrijk om te weten dat de huid uit verschillende lagen bestaat. De bovenste laag is de opperlaag. De opperlaag beschermt je lichaam tegen alles wat van buiten je lichaam komt, zoals virussen en bacteriën. De middelste laag is de lederhuid. De lederhuid regelt je lichaamstemperatuur en heeft veel zenuwen. Daardoor kun je goed met je huid voelen. De onderste laag is het vetweefsel. Dit is een soort isolatielaag die ervoor zorgt dat je lekker warm blijft. Bij eczeem is de bovenste laag van de huid droger. Daardoor kunnen stoffen makkelijker door je huid binnendringen. De huid reageert daarop en er ontstaat eczeem.
Daarnaast speelt het afweersysteem een rol. Ieder mens heeft een afweersysteem. Het afweersysteem heeft de taak ons te beschermen tegen virussen en bacteriën. Bij mensen met eczeem slaat het afweersysteem op hol. Daardoor valt het niet alleen virussen en bacteriën aan, maar ook gezonde cellen. Daardoor ontstaan er ontstekingen in de huid, die eczeem veroorzaken. Om het eczeem rustig te houden, is het belangrijk om te voorkomen dat de huid uitdroogt. Daarom smeert u zich in met vette zalf. Dat zorgt ervoor dat de bovenste laag minder droog is. Daarnaast zijn er ook speciale zalven zoals hormoonzalf die het eczeem verminderen. Tot slot bestaan er ook biologicals en JAK-remmers. Deze medicijnen zorgen ervoor dat het afweersysteem geremd wordt en daardoor worden ontstekingen tegengegaan. Samen met uw arts bekijkt u welke behandeling voor u het beste werkt.
Erfelijkheid
Atopisch eczeem kan door meerdere dingen komen. Eén belangrijke oorzaak is erfelijkheid. Dat betekent: eczeem komt vaker voor in uw familie.
Atopische driehoek
Als u atopisch eczeem heeft, reageert uw lichaam vaak te sterk op prikkels. Uw afweer (immuunsysteem) is extra gevoelig. De kans is dan groter dat u ook last krijgt van:
- Astma.
- Allergieën, zoals voor pollen (hooikoorts), huisstofmijt, dieren of bepaald eten.
Deze klachten kunnen tegelijk komen of na elkaar. De combinatie van eczeem, astma en allergie noemen we de atopische driehoek.
Diagnose
De huisarts kan meestal zien of u atopisch eczeem heeft. Dat doet hij of zij door:
- Te kijken naar uw huid.
- Te luisteren naar uw klachten, zoals jeuk.
Het helpt als u kunt vertellen of er in uw familie mensen zijn met eczeem, astma of allergie. Soms denkt de arts dat u ook een allergie heeft. Dan stuurt hij of zij u naar een huidarts (dermatoloog). De huidarts kan dan een allergietest doen.
Behandeling met zalf en crèmes
1. Basiszalf (neutrale zalf of crème)
Het is belangrijk om uw huid elke dag in te smeren met basiszalf. Ook als het eczeem rustig is. Deze zalf houdt uw huid zacht en soepel. Er zit geen medicijn in. De zalf zorgt dat uw huid niet uitdroogt. Dit helpt om klachten te voorkomen.
2. Zalven met een geneesmiddel
Soms is alleen een basiszalf niet genoeg. Dan krijgt u een zalf of crème met een medicijn erin. Deze helpen goed tegen het eczeem. Veel mensen moeten deze medicijnen lang gebruiken, soms hun hele leven.
Veelgebruikte zalven zijn:
Hormoonzalven
Bij atopisch eczeem is uw huid ontstoken door een te sterke reactie van het afweersysteem. Een hormoonzalf remt deze ontsteking. Daardoor worden de klachten minder, zoals: roodheid, schilfers en jeuk.
Calcineurine-remmers
Werkt de hormoonzalf niet goed bij u? Dan kan de arts calcineurine-remmers geven. Deze crème of zalf werkt ook tegen eczeem. Ze zijn minder sterk dan hormoonzalven en u kunt ze veilig gebruiken op gevoelige plekken, zoals het gezicht of de hals.
Teerzalven
Teerzalven zorgen dat de huid:
- Minder jeukt.
- Minder ontstoken is.
- Beter kan herstellen.
U heeft hierdoor minder last van jeuk.
Deze zalf ruikt wel sterk. Daarom wordt hij minder vaak gebruikt dan vroeger. Maar hij kan wel goed helpen.
Medicijnen voor het hele lichaam (systemische behandeling)
Heeft u ernstig eczeem op veel plekken? En helpen zalven, crèmes of lichttherapie niet goed genoeg? Dan kunt u een systemische behandeling krijgen. Dit betekent: het medicijn gaat niet alleen op de huid, maar komt in uw hele lichaam. In uw ‘systeem’. Daarom heet dit een behandeling voor het hele systeem. Deze medicijnen krijgt u meestal als tabletten (pillen). Soms krijgt u het medicijn via een prik of infuus.
Biologicals
Helpen gewone medicijnen niet goed genoeg? Dan kan de arts u een biological geven. Een biological is een kunstmatig eiwit dat lijkt op de eiwitten die van nature in uw lichaam zitten. Het wordt gemaakt met levende cellen in een laboratorium.
Bij eczeem zit er een ontsteking in de huid. Biologicals zorgen dat deze ontstekingsstoffen worden gestopt. Deze medicijnen worden ook gebruikt bij andere ziektes, zoals psoriasis en reuma. Voor eczeem zijn er nu twee biologicals:
- Dupilumab
- Tralokinumab
Jak-remmers
Een andere soort medicijn is een JAK-remmer. Deze zorgt ervoor dat het afweersysteem in uw lichaam minder actief wordt. Daardoor wordt de ontsteking minder.
Lichttherapie bij eczeem
Heeft u erg veel last van atopisch eczeem? Of helpen andere behandelingen niet goed genoeg? Dan kan lichttherapie helpen. Zonlicht is namelijk goed tegen eczeem.
Wat is lichttherapie?
Lichttherapie zorgt dat de ontsteking in uw huid minder wordt. Het helpt ook dat uw bovenste huidlaag beter herstelt en dikker wordt. Meestal gebruikt men de UVB-smalspectrum therapie. Deze behandeling gebeurt in het ziekenhuis. U gaat dan zonder kleding aan in een cabine staan met speciale UVB-lampen. Soms worden alleen bepaalde delen van uw lichaam behandeld met lampen.
Leefregels
Zorg goed voor uw huid
- Douche met lauw water (niet warmer dan 30 graden). Douche niet te lang.
- Gebruik zeep of badolie zonder parfum.
- Dep uw huid droog, wrijf niet.
- Smeer uw huid meteen na het drogen in met een vette zalf. Zo droogt uw huid minder uit.
- Trek na het insmeren oude kleren aan, zodat er geen vlekken komen op uw pyjama of beddengoed.
Doe iets tegen de jeuk
- Koel uw huid met mentholzalf, een ventilator, of door erop te blazen.
- Gebruik een coldpack op de plek waar het het meest jeukt. Doe eerst een doek of washandje om de coldpack.
Vermijd dingen die de jeuk erger maken
- Draag geen ruwe kleding, zoals wol. Kies liever katoen.
- Draag koele kleding en zet de verwarming niet te hoog.
- Neem meteen een lauwe douche na het zweten, bijvoorbeeld na sporten, en verzorg daarna uw huid goed.
- Voorkom stress.
- Drink weinig alcohol.
- Zorg dat u genoeg slaapt.
- Zorg dat het goed ventileert in huis, droge lucht maakt eczeem en jeuk erger.
Probeer niet te krabben
- Houd uw nagels kort, schoon en glad.
- Draag katoenen handschoenen, ook ’s nachts. Die kunt u kopen bij de apotheek.
- Krab niet direct op de huid, maar wrijf over uw kleding heen.
- Zoek afleiding: draai aan een ring, maak een vuist, druk uw vingers tegen elkaar, of ga een stukje wandelen buiten.
Meer informatie?
Home - Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem
Atopisch eczeem / Constitutioneel eczeem - Huidarts.com
Constitutioneel eczeem | oorzaken en aanpak | Huidinfo.nl
Constitutioneel eczeem bij kinderen | Dermatoloog
Atopisch eczeem (constitutioneel eczeem, dauwworm) (patientenfolder)
Atopisch eczeem of Atopische dermatitis - Huidhuis
Wilt u de informatie ook bekijken in een animatiefilmpje? Klik dan hier.